Zo maak je heerlijk luchtig gebak
Zo kies je het juiste rijsmiddel
Iedere thuisbakker wil natuurlijk graag een heerlijk luchtig, goed gerezen gebak. Twijfel je tussen gist, bakpoeder en spuitwater? Wij zetten de feiten op een rij zodat je voortaan moeiteloos een heerlijk licht en luchtige cake, taart of wafel bakt.
Een fluffy cake, krokante wafel of mooi gerezen brood: luchtig gebak begint bij het juiste rijsmiddel. Maar elk type deeg vraagt om een andere aanpak. Gist, bakpoeder en spuitwater zorgen allemaal voor luchtigheid, maar doen dat op een heel andere manier. We leggen je stap voor stap uit hoe de verschillende rijsmiddelen werken én wanneer je ze best inzet.
Zo maak je heerlijk luchtig gebak
1. Gist: de klassieker voor luchtig gebak
Verse of droge gist is misschien wel het bekendste rijsmiddel en wordt vooral gebruikt voor brood en andere deegsoorten met gluten. Het is een levend organisme dat koolstofdioxide (CO₂) produceert, waardoor je deeg mooi rijst en luchtig wordt.
Tips bij het gebruik van gist
- Laat gist nooit rechtstreeks in contact komen met zout: dat breekt de werking af.
- Wil je weten of je gist nog goed is? Meng wat gist met water en suiker. Vormt het mengsel belletjes, dan is de gist nog actief.
Verse gist
- Koop je bij de bakker en in sommige supermarkten.
- Bewaar je in de koelkast (ongeveer 2 weken) of in de diepvriezer (maximaal 6 weken).
- Activeer je door de gist op te lossen in warm – niet heet – water of warme melk.
Droge gist
- Verkrijgbaar in de supermarkt.
- Bewaar je in de keukenkast: ongeopend tot 2 jaar houdbaar, eens geopend nog zo'n 2 maanden. Hoe ouder de gist, hoe minder krachtig de werking.
- Activeer je door de gist op te lossen in warm – niet heet – water of warme melk.
Instantgist
- Ook te koop in supermarkt.
- Bewaar je in de keukenkast; de houdbaarheid is vergelijkbaar met droge gist.
- Hoef je niet vooraf op te lossen en mag je meteen aan het deeg toevoegen.
2. Bakpoeder: snel en ideaal voor luchtig gebak
Gist en bakpoeder hebben hetzelfde doel – je deeg laten rijzen – maar werken totaal anders. Bakpoeder zorgt voor luchtigheid via een chemische reactie en heeft geen tijd nodig om te rijpen.
Bakpoeder wordt vaak verward met zelfrijzend bakmeel, maar is niet hetzelfde. Zelfrijzend bakmeel is gewone bloem waaraan bakpoeder is toegevoegd. Handig, tenzij je zelf de verhoudingen wilt bepalen.
- Bakpoeder is in elke supermarkt verkrijgbaar, meestal in kleine zakjes.
- Ongeopende zakjes zijn tot een jaar houdbaar.
- Wil je testen of je bakpoeder nog werkt? Doe een beetje in een kommetje en giet er kokend water over. Begint het te borrelen, dan is het nog perfect bruikbaar.
3. Spuitwater: een snelle luchtige boost
In recepten voor wafels of pannenkoeken kom je vaak spuitwater tegen, en dat is geen toeval. Het koolzuurgas in bruiswater geeft je beslag meteen extra luchtigheid, met heerlijk lichte en knapperige wafels als resultaat.
Let wel: de werking van spuitwater is heel vluchtig, dus je gebruikt het vooral in beslag dat je meteen bakt.
Kun je gist vervangen door spuitwater?
Helaas niet. Bakken is een exacte wetenschap en het verkeerde rijsmiddel kan het resultaat helemaal veranderen.
- Gist werkt samen met gluten en laat je deeg op voorhand rijzen. Dat kost tijd, maar zorgt voor structuur en smaak.
- Bakpoeder werkt snel, maar verliest ook snel zijn kracht. Wacht je te lang met bakken, dan is het effect grotendeels verdwenen.
- Spuitwater geeft een onmiddellijke luchtige boost, maar die werking is van zeer korte duur.
Kort samengevat
- Voor brood gebruik je gist: het werkt samen met gluten en geeft smaak en volume.
- Voor luchtig gebak zoals cakes en taarten is bakpoeder ideaal.
- Voor beslag dat je snel en heet bakt, zoals wafels, is spuitwater perfect.
10x luchtig gebak
Wil je deze recepten bewaren? Dat kan met één klik op de knop. Lees hier hoe je het doet.
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
