Zo maak je de perfecte gratin dauphinois: tien tips
De ultieme aardappelgratin
Romige aardappelschijfjes met een korstje uit de oven: gratin dauphinois lijkt een eenvoudig gerecht. Maar als je even niet oplet, zit je al snel met een geschifte saus of een verbrande korst terwijl de aardappelen nog rauw zijn. Welke aardappel en room je kiest voor aardappelgratin, hoe je de laagjes opbouwt, hoe warm de oven moet zijn en hoe je voorkomt dat het fout gaat met de saus: tien vragen en antwoorden voor de perfecte gratin dauphinois.
Met deze 10 tips heb je alle kennis in handen om keer op keer de perfecte gratin dauphinois uit de oven te halen: romig patatjes onder een goudbruin en krokant korstje. Spoiler: techniek, temperatuur en een beetje geduld maken het verschil.
Zo maak je de perfecte gratin dauphinois
1. Welke aardappel kies je voor gratin?
- Kies voor vaste aardappelen, zoals bintjes: ze behouden hun vorm tijdens het garen en bevatten voldoende zetmeel, waardoor de schijfjes lichtjes aan elkaar kleven: ideaal voor een stevige structuur.
- Vermijd zachtkokende of bloemige variëteiten, die vallen uit elkaar (je wil geen puree).
- Werk je met een mix van grote en kleine aardappelschijfjes? Leg de grotere plakken bovenaan zodat alles gelijkmatig gaart.
2. Hoe krijg ik alle aardappelschijfjes even dik?
- Gebruik een mandoline voor een gelijke dikte: dat voorkomt dat sommige plakken te snel garen of juist rauw blijven.
- Hoe dunner de schijfjes, hoe sneller ze gaar zijn, maar ook hoe fragieler. Zoek een balans tussen fijn en stevig.
- Spoel je aardappelen niet. Als je de aardappelen spoelt, spoel je het zetmeel weg. En dat heb je nodig voor de binding. Zodra de aardappelschijfjes de warmte voelen, zorgt het zetmeel ervoor dat ze aan elkaar gaan kleven, met een stevige gratin als resultaat.
- Wil je variëren met groenten (zoete aardappel, pompoen, pastinaak)? Wissel dan af met gewone aardappelschijfjes, want groenten bevatten minder zetmeel en kunnen makkelijker uit elkaar te vallen.
3. Wanneer en hoe kruid ik de gratin?
- Vergeet niet om élk laagje te kruiden met zout, peper en eventueel nootmuskaat. Zo komt de smaak overal goed tot zijn recht.
- Voor de kruideninfusie laat je kruiden (zoals tijm, laurier, knoflook) trekken in het room-melkmengsel, zodat de smaken zich gelijkmatig vermengen.
4. Wat is de perfecte room voor gratin dauphinois?
Gebruik volle room. Volle room (minstens 30 % vet) voorkomt dat je saus schift.
- Light room is altijd riskant: deze bestaat vaak uit room aangelengd met melk of met verdikkingsmiddelen — daardoor schift de room sneller bij hitte.
- Het vetgehalte zorgt bovendien voor het mooie bruine korstje: nuttig als je geen kaas gebruikt in de gratin.
5. Wat is de perfecte oventemperatuur voor gratin dauphinois?
- Begin op een gemiddelde temperatuur (± 180 °C). Zo krijgt de binnenkant tijd om te garen zonder dat de bovenkant al bruin kleurt.
- Is de korst donker, maar zijn de aardappelen nog niet gaar? Bedek de schaal dan met aluminiumfolie en laat de gratin verder garen.
- Is de gratin bijna gaar maar nog wat bleekjes bovenop? Verhoog de temperatuur dan naar ± 200 °C en bak hem onafgedekt verder. Of werk je ovenschotel af onder de grill voor een spectaculaire korst.
- Prik met een mes in het midden: als je geen weerstand voelt, zijn de aardappelschijfjes perfect gaar.
6. Hoe voorkom je dat de saus schift?
Schiften gebeurt vaak door een te laag vetgehalte van de room of door temperatuurschommelingen. Gebruik geen lightroom, verwarm het room-melkmengsel langzaam en gebruik een zeef bij het gieten zodat eventuele klontjes of onopgeloste stukjes achterblijven.
7. Kun je een gratin vooraf maken en opwarmen?
Je kunt gratin dauphinois perfect op voorhand klaarmaken. Laat de gratin dan niet helemaal garen als je ‘m later gaat opwarmen. Anders wordt hij te zacht bij het verwarmen.
- Warm de gratin op in een voorverwarmde oven van ± 160 °C.
- Leg enkele klontjes boter bovenop om uitdrogen te voorkomen, of giet een scheutje room over de gratin voor het opwarmen.
- Snij de gratin eventueel al in, in rechthoekige stukken, in de schaal vóór het opwarmen — zo kun je ‘m netjes serveren.
8. Zit er eigenlijk kaas in gratin dauphinois?
Traditionele gratin dauphinois wordt zonder kaas gemaakt – met kaas heet het gerecht eigenlijk ‘gratin savoyard‘.
- Voeg je toch kaas toe? Kies dan voor fijne smaken zoals emmentaler, gruyère of parmezaan. Wees spaarzaam om te vermijden dat het gerecht te zwaar wordt.
- Liever wat kruidiger? Geitenkaas of blauwe kaas gaan verrassend goed samen met de romige basis.
9. Wat serveer je bij een aardappelgratin?
Zo’n romige gratin dauphinois doet het uitstekend met gebraad, kip of een volledige vis zoals dorade. Je kunt ze zelfs samen in de oven zetten: zet de gratin onderaan en doe de vis of het vlees er later bij. Grill de gratin op het einde voor een extra krokant korstje.
10. Video: hoe maak je aardappelgratin?
Je ziet het stap voor stap in deze video. Lekker blijven kijken? Abonneer je op het Libelle Lekker YouTube-kanaal en ontdek er dagelijks toffe kookvideo's.
Het basisrecept voor de perfecte gratin dauphinois
Ontdek hier het basisrecept voor de perfecte gratin dauphinois, waarbij het plots stil wordt aan tafel.
Gratin dauphinois 6 x anders
Wil je wat variëren op de klassieke gratin dauphinois? Probeer dan een van deze versies! Wil je een van deze recepten bewaren? Dat kan met één klik op de knop. Lees hier hoe je het doet.
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest, YouTube en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!
